Πολιτικοί πρόσφυγες

Η Λυκόρραχη δοκιμάστηκε σκληρά από τον εμφύλιο πόλεμο της περιόδου 1946-1949, και «πλήρωσε» το τίμημα με αίμα και δάκρυα. Το αίμα είναι των νεκρών και των τραυματιών που χάθηκαν και από τις δυο πλευρές. Το δάκρυ είναι αυτών που έμειναν για να θρηνήσουν τους νεκρούς τους. Είναι ακόμη το δάκρυ «του ζωντανού  χωρισμού» – ο πόνος των οικογενειών που χωρίσθηκαν και των προσφύγων που εγκατέλειψαν την πατρίδα με την υπόσχεση της προσωρινότητας, κι έμειναν στην ξένη γη για περισσότερα από 30 χρόνια. Και ήταν αυτοί οι πρόσφυγες η πλειοψηφία των κατοίκων του χωριού μας.

Προς τιμήν τους, όλα αυτά τα χρόνια κράτησαν και μεταλαμπάδευσαν στα παιδιά τους όλες αυτές τις αξίες  που χαρακτηρίζουν την ύπαρξη του λαού μας και μας προσδίδουν την ελληνική ταυτότητα. Διατήρησαν  τον λαϊκό μας  πολιτισμό, τη γλώσσα μας, την παιδεία μας.  Έμειναν Έλληνες.

Οι επαναπατριζόμενοι πολιτικοί πρόσφυγες αποτέλεσαν σημαντικό έμψυχο κεφάλαιο για την ανάπτυξη του χωριού μας και την Ελλάδα γενικότερα. Αρκετοί από αυτούς επέστρεψαν στην πατρίδα καταξιωμένοι επιστήμονες, και με τις γνώσεις τους πρόσφεραν στην ελληνική πραγματικότητα.

Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε τον αγώνα και τις αγωνίες των οικογενειών που έμειναν στο χωριό μετά το πέρας του εμφυλίου, διότι και αυτές βίωσαν τις οδυνηρές συνέπειές του. Πολλές οικογένειες από αυτές που έμειναν πίσω έζησαν το χωρισμό, το ξεκλήρισμα, την ορφάνια. Και πολλά από τα παιδιά που έμειναν μεγάλωσαν σε ιδρύματα.